Gwersi o Ogledd Iwerddon: Awdurdodaeth Gymreig a dyfodol addysg gyfreithiol yng Nghymru

Arweiniodd datganoli at wahaniaethau sylweddol rhwng cyfraith Cymru a chyfraith Lloegr. Yn ogystal, mae’r drafodaeth ynghylch yr angen i sefydlu awdurdodaeth gyfreithiol Gymreig ar wahân i Loegr wedi dechrau o ddifrif. Gyda hyn mewn golwg, mae’r erthygl yn edrych ar addysg gyfreithiol yng Nghymru, ac yn ystyried pa ddatblygiadau sy’n angenrheidiol er mwyn ymateb i’r heriau a’r cyfleoedd a ddaw yn sgil datganoli, yn ogystal ag unrhyw ddatblygiadau pellach y byddai galw amdanynt pe sefydlid awdurdodaeth Gymreig. Yn sgil hynny, mae’r erthygl yn amlinellu rhai o ddarganfyddiadau allweddol prosiect ymchwil empeiraidd a gynhaliwyd yng Ngogledd Iwerddon, sydd – fel awdurdodaeth fechan â llywodraeth ddatganoledig o fewn y Deyrnas Unedig – yn cyflwyno safbwynt dadlennol.

---

1,046 Kb

 
  	Osian Rees a Huw Pritchard, 'Gwersi o Ogledd Iwerddon: Awdurdodaeth Gymreig a dyfodol addysg gyfreithiol yng Nghymru', Gwerddon, 16, Hydref 2013, 40-62.
   

 
    Y Gyfraith, awdurdodaeth gyfreithiol, addysg gyfreithiol, datganoli, Cymru, Gogledd Iwerddon.
    

Llyfryddiaeth:

 
  	

Adroddiad Comisiwn Richard (2004), http://www.comisiwnrichard.gov.uk/content/ finalreport/report-w.pdf [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
Aughey, A., Bort, E. ac Osmond, J. (2011), Unique Paths to Devolution: Wales, Scotland and Northern Ireland (Cardiff: Institute of Welsh Affairs).
Bogdanor, V. (1999), Devolution in the United Kingdom (Oxford: Oxford University Press).
Burton, Frances (2012), Family Law (London: Routledge).
Bush, Keith (2004), ‘The Planning and Compulsory Purchase Act 2004 – A Case Study in Post-Devolution Primary Legislation in Wales’, Cylchgrawn Cyfraith a Pholisi Cymru, 3, 238- 50.
Comisiwn y Gyfraith Gogledd Iwerddon (NILC 8, 2010), Adroddiad ynglyn â chyfraith tir, www.nilawcommission.gov.uk/land_law_report_nilc_8__2010_.pdf [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013]. 
Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol (2012), Ymchwiliad i Awdurdodaeth ar wahân i Gymru (Caerdydd: Cynulliad Cenedlaethol Cymru).
Cynulliad Cyffredinol y Cenedloedd Unedig (1989), Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn, 20 Tachwedd 1989, Cenhedloedd Unedig, Cyfres Cytundebau, cyf. 1577, t. 3.
Davies, Iwan (2001), ‘Adroddiad Seminar: Yr Iaith Gymraeg a’r Broses Gyfreithiol yng Nghymru’, Cylchgrawn Cyfraith Cymru, 1, 9-20.
Deddf Buddsoddiad Ymddiriedolwyr ac Elusennau (Yr Alban) 2005 (2005, asp 10).
Deddf Comisiynydd Plant Cymru 2001 (2001, pennod 18).
Deddf Elusennau (Gogledd Iwerddon) 2008 (2008, pennod 12).
Deddf Llywodraeth Cymru 1998 (1998, pennod 38).
Deddf Llywodraeth Cymru 2006 (2006, pennod 32).
Deddf Plant 2004 (2004, pennod 31).
Deddf Safonau Gofal 2000 (2000, pennod 14).
Deddf yr Iaith Gymraeg 1993 (1993, pennod 38).
Dixon, D. (2012), Entry to the Solicitor’s Profession 1980-2011 (Cymdeithas y Cyfreithwyr), http://www.lawsociety.org.uk/careers/becoming-a-solicitor/entry-trends/ [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
East, R. (2005), ‘Legal Education in Wales: Opportunities and Challenges’, http://www. ukcle.ac.uk/resources/directions/previous/issue10/wales/ [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
Government of Northern Ireland (1973), Report of the Committee on Legal Education in Northern Ireland (Cmd.579: H.M. Belfast: Stationary Office).
Government of Education for Northern Ireland (1985), Report of the Committee on Professional Legal Education in Northern Ireland (Belfast: Department of Education for Northern Ireland).
Griffiths, Aled, Aaron, Carys, a Manley, Jennifer (2012), ‘Measuring a Measure: Much Ado About £50 a Week?’, Statute Law Review, 33, 281-303. 
Hewitt, Alan (2010), The Law Society of Northern Ireland: A History (Belfast: The Law Society of Northern Ireland).
Hughes, Dylan a Davies, Huw (2012), ‘Deddfwriaeth Hygyrch a Dwyieithog i Gymru (Accessible Bilingual Legislation for Wales)’, Statute Law Review, 33, 122-30.
Huws, Catrin (2012), ‘The Language of Education Law in England and/or Wales’, Statute Law Review, 33, 252-80.
Jones, Dewi Llyr, Prys, Delyth, a Davies, Owain Lloyd (goln) (2008), Geiriadur Termau’r Gyfraith (Bangor: Prifysgol Bangor).
Jones, Timothy a Williams, Jane (2004), ‘Wales as a Jurisdiction’, Public Law, 1, 78-101.
Jones, Timothy a Williams, Jane (2005), ‘Cymru fel Awdurdodaeth’, Cylchgrawn Cyfraith a Pholisi Cymru, 4, 33-53.
Leighton, Patricia (2003), ‘Is the Legal Education System in Wales Measuring Up to Contemporary Challenges? Some Research Evidence from the MaLEW Project 2003’, Cylchgrawn Cyfraith Cymru, 2 (4), 386-90.
Lewis, Robyn (ail argraffiad, 2003), Geiriadur Newydd y Gyfraith (Llandysul: Gwasg Gomer).
Mesur Hawliau Plant a Phobl Ifanc (Cymru) 2011 (2011, mccc 2).
Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011 (2011, mccc 1).
Melding, David (2012), ‘Editorial’, Statute Law Review, 33, 97-102.
Miers, David (2012), Law Making in Wales: A Measure of Devolution, http://www. studyofparliament.org.uk/spg-paper-2.pdf [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
Northern Ireland Assembly (2012), Criminal Justice Bill: Explanatory and Financial Memorandum, www.niassembly.gov.uk/Documents/Legislation/Bills/Executive%20Bills/ Session-2011-12/niabill-10-11-15-efm.pdf [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
Northern Ireland Assembly (2012), Charities Bill: Explanatory and Financial Memorandum, www.niassembly.gov.uk/Documents/Legislation/Bills/Executive%20Bills/Session-2011-12/ Charities_EFM%20-%20As%20Introduced.pdf [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
Owen, Richard (2010), ‘The Government of Wales Act 2006: The Challenges for Legal Education’, www.ukcle.ac.uk/resources/nations/wales/wales/ [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
Parry, R. Gwynedd (2002), ‘Hyrwyddo’r Gymraeg ym Myd y Gyfraith: Beth yw Cyfraniad Adrannau Cyfraith y Brifysgol?’, Cylchgrawn Cyfraith Cymru, 1, 388-95.
Parry, R. Gwynedd (2012), Cymru’r Gyfraith: Sylwadau ar Hunaniaeth Gyfreithiol (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru).
Parry, R. Gwynedd (2012), Evidence to the National Assembly for Wales Constitutional and Legislative Affairs Committee, Inquiry into a Separate Welsh Jurisdiction (Cardiff: National Assembly for Wales).
Research update 12/02, Workforce development progress and headline findings from stage 3 of the LETR research, www.letr.org.uk/wp-content/uploads/2012/11/headlinefindings2-31102012.pdf [Cyrchwyd: 20 Chwefror 2013].
Rheoliadau Lles Anifeiliaid (Coleri Electronig) (Cymru) 2010 (2010, Cy. 97).
Watkin, Thomas (2012), The Legal History of Wales (Cardiff: University of Wales Press).
Wild, Charles a Weinstein, Stuart (2010), Smith and Keenan’s English Law (Harlow: Pearson).
Wylie, John (1997), Irish Land Law (Dublin: Bloomsbury Professional).
Wylie, John (2010), Irish Land Law (Dublin: Bloomsbury Professional).
Williams, Jane (2013), The United Nations Convention on the Rights of the Child in Wales (Cardiff: University of Wales Press).